ارزیابی الگوی تأسیسی علم دینی دکتر خسرو باقری
نویسنده
چکیده مقاله:
هدف: معرفی مختصر رویکرد تأسیسی علم دینی دکتر خسرو باقری و ارزیابی برخی از مبانی علم‌شناختی و دین‌شناختی آن و همچنین بررسی برخی نتایج این نظریه. روش: برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و برای نقد دیدگاه، از روش فلسفی استفاده شده است. یافتهها: 1. مبانی علم‌شناسی و دین‌شناسی رویکرد تأسیسیِ علم دینی، نیازمند تدقیق بیشترند. 2. بر خلاف دیدگاه باقری و البته بر اساس مبانی مختار ایشان، می‌توان قرائت قابل قبولی از رویکرد تهذیبی در تولید علم دینی ارائه کرد. 3. با وجود تلاش انجام شده توسط باقری، این نظریه نتوانسته است از نسبیت‌گرایی معرفت‌شناختی نجات یابد. 4. ناکامی علم دینی در عرصة نظر و عمل، هر چند ممکن است از لحاظ منطقی تأثیری در اعتبار دین نداشته باشد، اما نمی‌توان تبعات روان‌شناختی و جامعه‌شناختی آن را نادیده گرفت. بر این اساس، باید مراقب تلاشهایی که در عرصة سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و اجرا در زمینة علم دینی صورت میگیرد، بود. نتیجه‌گیری: نقادی نظریه‌های علم دینی و آشکار ساختن ابهامات آن، زمینه را برای گسترش و تعمیق ادبیات این بحث فراهم می‌آورد و افق روشن‌تری را پیش روی فعالان این عرصه می‌گشاید.
منابع مشابه
بررسی مدل تأسیسی دربارۀ علم دینی
دکتر خسرو باقری درباره علم دینی، مدل مورد نظر خود را با عنوان «مدل تأسیسی» مطرح کرده است. دغدغۀ اصلی ما بررسی مدل تأسیسی است. در این مقاله، این دیدگاه را در پنج بخش اصلی معرفی کردهایم و سپس در ده مورد اصلی به نقد آن پرداختهایم. از نظر نگارنده، نتیجه آنکه مدل تأسیسی، خواه به‌لحاظ مبنا و خواه به‌لحاظ بنا، با اشکالات عمده‌ای مواجه است. برخی از این اشکالات ناظرند به: نگاه سیاه و سفید به علم‌شناسی...
متن کاملجامعیّت دین و روش استنباطی علوم دینی: بررسی یک نقد
دکتر خسرو باقری، ارائهدهندۀ نظریّۀ تأسیسی علم دینی، در مرحلۀ سلبی تبیین نظریّۀ خود، دیگر نظریّههای علم دینی را نقد میکند. از این میان، او بر آن است که نظریّههای استنباطی علم دینی، که گزارههای علمی را با رجوع به متون دینی به دست میآورند، بر نظریّۀ جامعیّت متون دینی مبتنیاند. لذا با نقد نظریّۀ جامعیّت دین، نتیجه میگیرد که نظریّههای استنباطی گونههای ناموجّه علم دینیاند. این مقاله به بررسی ادّعای و...
متن کاملمرزشناسی و مرزداری در رویکرد تأسیسی به علم دینی با تأکید بر حوزه علوم تربیتی
باقری (1391) با طرح رویکرد تأسیسی، یکی از رویکردهای معطوف به علم دینی، تلاش کرده تا با مصداقیابی در علوم تربیتی، گزارههایی فلسفی در این حوزه از علوم انسانی فراهم آورد؛ به این امید که این گزارهها بتوانند در مقام سخت هستهای فلسفی، هدایتگر برنامههای پژوهشی–علمی باشند و علمی دینی را در این حوزه پایهگذاری کنند. یکی از چالشهای پیشروی این رویکرد، وجود ابهام در برخی مفاهیم مطرح در آن است. این ا...
متن کاملدو راهکار تولید علم دینی بر مبنای آرای دکتر سروش
دیدگاه‌های مختلفی در موافقت و مخالفت با علم دینی در کشور وجود دارد، و تا به حال تلاش چندانی برای هم‌گرایی این دیدگاه‌ها صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر این است که بر مبنای آرای دکتر سروش، که در ایران به مخالف علم دینی مشهور است، راهکارهایی برای تولید علم دینی ارائه کند. در این مقاله دو راهکار برای تولید علم دینی به تناسب دو تلقی دکتر سروش از علم دینی، یعنی تلقی ضعیف (علم برگرفته از متون دینی) و...
متن کاملجامعیّت دین و روش استنباطی علوم دینی: بررسی یک نقد
دکتر خسرو باقری، ارائهدهندۀ نظریّۀ تأسیسی علم دینی، در مرحلۀ سلبی تبیین نظریّۀ خود، دیگر نظریّههای علم دینی را نقد میکند. از این میان، او بر آن است که نظریّههای استنباطی علم دینی، که گزارههای علمی را با رجوع به متون دینی به دست میآورند، بر نظریّۀ جامعیّت متون دینی مبتنیاند. لذا با نقد نظریّۀ جامعیّت دین، نتیجه میگیرد که نظریّههای استنباطی گونههای ناموجّه علم دینیاند. این مقاله به بررسی ادّعای و...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 16 شماره 53
صفحات 639- 660
تاریخ انتشار 2013-03-18
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023